Netto eiwit benutting.
Deel 1
Veel word geschreven over NEB waarde of met andere woorden netto eiwit benutting.
Sommige schrijven hele verhalen over de Netto eiwit benutting en dat het bij het ene vismeel beter is als bij het andere. Bij sommige word zelfs slachtafval aangehaald wat overigens voor 2014 in geen enkel visvoer verwerkt mocht worden volgens EU en tevens ook wereldwijd strikte regelgeving. Pas in 2014 werd de wetgeving in Europa hierop aangapast. Slechts een land in Europa heeft nog altijd de wetgeving dat er geen slachtafval in verwerkt mag worden en dat is Engeland. Deze wetgeving geld overigens ook alleen voor Europa. De meeste landen buiten Europa hanteren nog altijd de regelgeving dat er geen slachtafval in voer verwerkt mag worden. Zeker als het voer ook in andere landen verkocht mag en kan worden. Iedereen kent wel de negatieve verhalen over slachtafval in veevoeders. Ook wordt voer met slachtafval overigens nog altijd in de meeste landen buiten de EU meteen geweigerd als import product. Om eerlijk te zijn moet ik al diep gaan spitten om ook maar ergens een land te vinden waar het mogelijk is dit zonder vragen en/of problemen te importeren . Ik heb het althans niet gevonden. Zo heeft het bijvoorbeeld een jaar geduurd voordat we groen licht kregen om ons Yoshikigoi Koivoer naar bijvoorbeeld Amerika te exporteren omwille van deze regelgeving en de checks die vooraf gingen aan de vergunningen.
Dat dit dus zeer strenge eisen zijn zal U dus duidelijk zijn.
De Netto eiwit benutting in elk voer is dus uitsluitend gebaseerd op die ingrediënten die toegelaten zijn in de voederindustrie. Hieraan staan ook de voeder fabrikanten onder strenge regelgeving en toezicht. Wat voor ons belangrijk is dat, zover ik heb kunnen rechercheren, er bij Koivoer van de betere producenten geen slachtafval zit.
Dus is het eigenlijk ook overbodig om dit te noemen en daardoor een verkeerd beeld te verkrijgen van het Koivoer. Natuurlijk is het belangrijk om te weten wat lichaam eigen en niet lichaam eigen eiwitten zijn. Maar de niet lichaam eigen eiwitten afkomstig van slachtafval ( dierlijke eiwitten ) bevinden zich niet dus niet in de bekendere Koivoer merken. Een uitzondering betreft bloedmeel wat als eiwit vervanger steeds meer ingezet word en inmiddels ook in aanmerking komt om een uitzondering te gaan vormen op de EU koi voeders. Dit geproduceerde voer kan echter ook niet naar de meeste landen buiten de EU geëxporteerd worden. Bijvoorbeeld de eerste vraag en metten ook antwoord van de voedsel en waren inspectie van Amerika is zeer duidelijk hierin. Bevind zich eiwit in het voeder afkomstig van warmbloedige dieren is de import niet mogelijk.
Een goed Koivoer heeft een netto eiwit benutting van 65 a 75 %
Het zou goed zijn als de NEB op de verpakkingen van het koivoer vermeld zou staan.
Eiwitten uit vismeel zijn makkelijker en beter opneembaar als uit bijvoorbeeld soja. Dus met andere woorden, bij koivoer met een hoog gehalte Soja is de eiwit benutting lager als bij koivoer met een hoog gehalte vismeel.
De verschillen in kwaliteit vismeel zit hem vooral in de gebieden en de diepte waarop de vissen gevangen worden. Vismeel afkomstig van vissen uit dieper water en verder afgelegen water van bewoning zijn altijd duurder. Dit omdat de vissen schoner zijn van vervuiling en vaak ook veel meer kosten mee gemoeid zijn deze vissen te vangen. Denk alleen al aan de afstanden die de schepen af moeten leggen voor deze visvangst. Vooral carnivoor vissen die in diep water leven hebben door hun leefomstandigheden minder milieu schommelingen en ook het hoogste eiwit gehalte met een laag vetgehalte. Dit maakt dit vismeel echter ook meteen het duurste ter wereld en heeft ook een onmiddellijke en zeer invloedrijke impact op de prijs. Een ander punt is dat vismeel afkomstig kan zijn van gehele vissen of van vissen zonder slachtafval. De laagste eiwit kwaliteit vismeel word overigens geheel uit slachtafval gewonnen. Ook kunnen verschillende vissen een verschillend eiwit gehalte leveren. Slechts een voorbeeld Eiwit uit haringmeel heeft een hoger eiwitgehalte dan vismeel uit Zuid Amerika wat vooral uit ansjovis gewonnen word. Voor ieder die het interessant vind: Het productie proces is van vismeel is als volgt.
Productie vismeel.
Het meeste vismeel word gewonnen uit vissen die hiervoor speciaal voor de vismeel productie gevangen worden. Alle gemalen vis word eerst door middel van hete stoom ( ongeveer 90C ) gekookt. Hierna word door middel van persen de vloeibare en vaste vorm gescheiden. De vaste face bestaat vooral uit het vlees en de graten van de vis en het uitgeperste en afgescheiden vloeibare bestaat uit oliën en water. Hierin zitten ook veelal de opgeloste zouten en eiwit achtige verbindingen. Om de oliën hieruit te winnen word deze vloeistof gecentrifugeerd. Het restant wat in vaktermen veelal aangeduid word als stickwater word daarna in sommige gevallen ingedikt en daarna weer samengevoegd met de al eerder vaste face van het eerste proces. Bij hoogwaardig vismeel word dit ingedikte stickwater niet met de vaste face, maar gewoon als afzonderlijk product verkocht of als afval product geloosd.
In droge poedervorm bevat het stickwater haast een gelijk gehalte aan eiwitten als de vaste face. Het grote verschil is dat het eiwit uit de vaste face vrijwel geheel uit aminozuren bestaat. Dit terwijl het slickwater hoogstens 60% aminozuren bevat. Ook bevat het slickwater zogenoemde N houdende verbindingen. Enkele hiervan zijn NH3 ( ammonia) en trimethylamine ( ook een kleurloos, brandbaar gas dat een sterke vis-geur heeft )en biogene aminen. Hierop kom ik later nog even terug.
In de vakhandel word vismeel waar het stickwater aan toegevoegd is verhandeld als vol vismeel. Het vismeel bevat hiervan dan ongeveer 1/5 deel .
Vismeel waar dit niet aan toegevoegd word op de markt aangeboden als hoogwaardiger vismeel. Dit vismeel heeft een hogere eiwit bestendigheid. Eiwit bestendigheid betekend de fractie bestendig eiwit van het door de darm verteerbare eiwit uit het voer. Ook wel DVBE genoemd. Wat betekend dit nu in gewone taal. Om dit te vast te stellen word bijvoorbeeld in de pens van een koe een nylonzakje aangebracht met een voedermiddel. De fractie wat hiervan overblijft na incubatie is de eiwit bestendigheid. Deze eiwitten worden dus niet door de pens microben maar in de dunne darm afgebroken. Het zijn dus die eiwitten die onmiddellijk beschikbaar zijn voor het dier zelf.
Even iets om over a te denken ! Om bijvoorbeeld sojaschroot of raapzaadschroot eiwit bestendiger te maken word gebruik gemaakt van formaldehyde. Het percentage bestendig eiwit stijgt daarbij van ongeveer 35% naar meer dan 80%.
NEB waarde en Biogene aminen.
Niet alleen heeft het voer een hogere eiwitbestendigheid, maar ook is de eiwitbasis rijker aan essentiële aminozuren. Daarnaast is ook is het gehalte aan biogene aminen lager. Zoals ik voorheen al aangaf zou ik nog even op deze Biogene aminen terug komen.
Biogene aminen komen in alle voedingsmiddelen veelvuldig voor. Door de verwerking , de rijping en opslag worden deze veelvuldig gevormd. Voedingsmiddel zoals vis die veel eiwitten bevatten, kunnen grote hoeveelheden biogene aminen vormen. Normaal vormen deze biogene aminen geen probleem. Het lichaam maakt er zelf ook aan en kan deze dus ook afbreken. Echter is de opname van grotere hoeveelheden een negatieve belasting voor het lichaam en kan het zelfs klachten veroorzaken. Ik kan hier nu nog veel dieper op ingaan, maar belangrijk is om te weten dat minder beter is.
Kwaliteit en verwerking.
Een ander belangrijk punt is ook hoe goed de vis bewaard word tijdens en voor de verwerking.
Een langere, warmere of onzorgvuldige verwerking beïnvloed namelijk niet alleen hogere biogene aminen waarden, maar ook allerlei eiwit afbrekende producten. Deze eiwit afbrekende producten zijn voor het grootste deel in water oplosbaar en komen dus in het verwerking proces terecht in het stickwater. Dit beïnvloed de eiwitafbraak van het eindproduct ( vol vismeel ) als het slickwater eraan toegevoegd word.
Hierdoor word het eindproduct natuurlijk minder van kwaliteit.
Ook vindt er bij minder verse vis behalve eiwitafbraak ook een vorm van vetsplitsing plaats en vormen er zich vrije vetzuren.
Ook kan de kwaliteit van het vismeel negatief beïnvloed worden door een te intensieve of te hoge warmtebehandeling tijdens de verwerking/droging van het vismeel.
Dit is echter een zeer belangrijk proces wat vaak bewust niet aangehaald word. Bij het drogen van het vismeel spreken we bij temperaturen lager dan 60-75 graden over een lage temperatuur behandeling. Dit is wat bedoeld word bij hogere kwaliteit vismeel geproduceerd bij lage temperaturen.
Hierdoor komt de NEB waarde vaak boven de 70-75 % te liggen.
Het droogproces bij lagere kwaliteit vismeel ligt dus hoger en bevat daardoor een lagere NEB waarde.
Indien het vismeel echter voor de verwerking minder vers was is juist een hogere temperatuur en dus snellere droging van het vismeel belangrijk. Indien de droging dan namelijk plaatsvind bij lagere temperaturen neemt de NEB zelfs af. Het aanvangsproduct was namelijk al minder vers en daardoor zijn er al bepaalde processen in gang gezet die de NEB van het eindproduct al negatief beïnvloeden.
Dat Yoshikigoi Koivoer gekozen heeft voor hoge kwaliteit vers vismeel met langzame droging en dus de hoogst mogelijke NEB zal duidelijk zijn.
Veel test rapporten van en over vismeel die men via het internet kan inzien zijn al Jaren oud. Om zeker te weten of de nieuwe badge vismeel van dezelfde kwaliteit is zijn dus ook steekproeven en nieuwe jaar ( test ) gegevens noodzakelijk. Blijft het vismeel slechts enkele uren langer liggen zal dit al de waarde negatief beïnvloeden.
Een te hoge temperatuur van het droogproces van het vismeel kan op zich weer leiden tot eiwit beschadiging. Hierdoor neemt het gehalte aan verteerbaar Lysine af.
Lysine kan niet door het lichaam zelf aangemaakt worden en moet dus uit de voeding opgenomen worden. Hierdoor behoort het tot de essentiële aminozuren. Dit is dus belangrijk om op het hoogst mogelijke niveau te liggen.
Maar hoe word nu eigenlijk de voeding opname vastgesteld in kwaliteit en benutting percentage?
Eerst en vooral belangrijk om te weten is dat deze testen die hiervoor gehanteerd worden niet of nauwelijks vissen betreft.
Alle testen zijn op de veehouderij zoals varkens, koeien en kippen toegespitst.
Er zijn meerdere methode om een kwaliteit en voeding opname vast te stellen.
De meest diervriendelijke manier hiervan is de In-vitro methode.
Maar wat is In-vitro eiwit vertering. In Vitro is een term voor biologische technieken die buiten het lichaam van het organisme worden toegepast. Dat betekend met andere woorden testen die in een lab plaatsvinden en niet in het lichaam. In-vitro eiwit benutting is een methode die ontwikkeld is om in het laboratorium de eiwitbenutting van het maag en darm kanaal aan te kunnen tonen. In het verleden en ook nu nog werden hier dierproeven voor gebruikt . Er zijn echter inmiddels technieken ontwikkeld om dit in een lab na te bootsen. Dit proces heet In-vitro. Door deze techniek kan dus de eiwit benutting van het voer vastgesteld worden en ook waar bepaalde eiwitten van het voer opgenomen worden. Bijvoorbeeld de maag en de verschillende darmkanalen. Zoals we al omschreven hadden is het productie proces ( temperatuur )belangrijk en ook het wel of niet toegevoegde stickwater. Logischer wijze heeft voer met stickwater en of hogere droogtemperatuur zo wie zo een lagere voedingswaarde.
Wat we eerlijker halve niet mogen vergeten is dat het ook (nog) niet bekend en dus onderzocht is, in hoeverre deze lab en dier onderzoeken overeenkomen in de praktijk bij verschillende dier, laat staan vis soorten. Om dan nog verder af te wijken, vissen die slechts een hele kleine maag hebben en of een maag met haast geen maagfunctie, en dus werking. Zoals onze Koi ( karper).
Bij Koi zou men zelfs logischerwijze meer gebaat zijn bij NEB wat een hogere opname via de darm bevorderd. Dit is overigens een proces waar we als Yoshikigoi inmiddels al volledig mee bezig zijn om gerichter te onderzoeken.
Netto eiwit benutting.
Deel 3
Hoe neemt het lichaam nu eigenlijk de eiwitten op en wat is het voordeel bij een hoge NEB waarde?
Eiwitten splitsen zich in aminozuren. Daarvoor zijn enzymen nodig die de eiwitten splitsen. De enzymen die de eiwitten splitsen heten Proteasen en de gevormde aminozuren komen dan via de bloedbaan bij alle lichaamscellen. Hiermee worden nieuwe lichaamseigen eiwitten gemaakt. Hoogwaardig eiwit heeft automatisch een hoger NEB waarde. Dat betekend heel eenvoudig gezegd dat door de hogere eiwit benutting de winning van alle essentiële aminozuren hoger ligt. Dit geeft een hogere opbrengst in voedingswaarde weer. Vaak word aangehaald dat in het koivoer alle essentiële aminozuren vertegenwoordigd zijn. In vismeel en of Koivoer zullen zich echter altijd de juiste Aminozuren bevinden die overeen komen met het lichaamseigen eiwit. Alleen het aantal en de kwaliteit kan hierin verschillen. Dit bepaald dan weer het voordeel en de kwaliteit van de NEB waarde van het aangeboden voer.
Drijvend Koivoer.
Drijvend maken van een korrel is nog niet zo eenvoudig en hiervoor zijn speciale niet zo eenvoudige technieken en machines nodig. Ook word drijvend Koivoer vaak afgedaan als iets negatiefs en de Koi op een niet natuurlijke wijze benaderd. Het zijn namelijk bodemeters en slurpen slechts af en toe wat van de oppervlakte. Wij willen echter de Koi graag op zijn best zien en ook observeren. Dat drijvend voer hiervoor meer geschikt is als zinkend zal duidelijk zijn. Niet voor niets is 90% van al het Koivoer wat in Japan door alle kwekers gebruikt word drijvend en niet zinkend. De regel waar hier afgeweken word is vaak bij het klaar stomen van de vissen voor de Koishow. De vissen zoals wij ze zien in al hun pracht uit de mudponds zien komen zijn zover ik weet uitsluitend met drijvend voer groot gebracht.
Graag wil ik iedereen vragen die hierover een andere mening heeft hierop te reageren.
Het is overigens bewezen bij karpers dat bij een duidelijk verhoogde stroming een betere en vooral hogere voeder conversie plaatsvind bij een gelijkblijvend aanbod van voer. Dit betekent duidelijk meer gewicht en meer groei met hetzelfde gewicht aan voer. Voor degene die meer stroming willen creëren in hun vijver is het belangrijk dat meer stroming niet betekend dat dit ook door het filtersysteem moet. Men moet de doorstroming van het filter op de aanbevolen snelheid houden en voor de extra stroming in de vijver extra pompen in de vijver installeren en dus niet in het filter.
Ingrediënten met een hoger suikergehalte.
Vaak word ook aangehaald dat de keuze voor ingrediënten met een natuurlijk hoger suikergehalte toch minder belangrijk zijn als wij prefereren. Daarom wil ik een volgende keer ook hierop graag ingaan en de voor en nadelen van hogere suikergehaltes in de ingrediënten van het Koivoer bespreken. Ik zal dan proberen duidelijk te maken waarom een lager suikergehalte van de ingrediënten belangrijk is.
Productie proces Koivoer.
Als men het bovenstaande goed gelezen heeft dan begrijpt men dat er veel fout kan gaan in het productie en kwaliteit proces. Het productie proces is iets wat onder de strengste voorschriften plaats vindt. Hiermee word bedoeld dat de grootste moeite en ook voorzorg maatregelen getroffen worden zodat onder andere geen schimmel of andere negatieve elementen het voer negatief kunnen belasten. Onder andere juist het vismeel is een bron van besmetting op het moment dat het of over datum is, of nog erger door een verkeerd en niet gestuurd hygiënisch verwerking proces omslaat in bederfelijke waar.
Steeds meer mensen maken inmiddels ook thuis hun Koivoer. Maar zelfgemaakt voer moet zich altijd bewust zijn van de gevaren die hieraan kunnen kleven. Al het zelf gemaakte voer zou naar mijn overtuiging ook meteen na het maken van de pallet meteen ingevroren moeten worden. Alleen de dagelijkse portie Koivoer zou men dan elke dag weer moeten ontdooien. Gebruik hiervoor in ieder geval niet de magnetron. Bij het opwarmen in de magnetron word de NEB verlaagd.
Jos Aben
Yoshikigoi